Alimenty to świadczenie ponoszone w celu zapewnienia utrzymania bliskiej osobie, która nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać (najczęściej występująca forma to alimenty na dziecko, aczkolwiek świadczenie to może być uiszczane w celu utrzymania rodziców). Szczegółowe kwestie związane z przyznawaniem świadczeń alimentacyjnych reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
W jaki sposób ustalana jest wysokość świadczenia alimentacyjnego?
Nie ma uniwersalnego, jednolitego wzoru, według którego ustala się wysokość świadczenia alimentacyjnego. Podczas kalkulacji bierze się pod uwagę tzw. usprawiedliwione potrzeby dziecka, w tym między innymi szacunkowe wydatki z tytułu jedzenia, ubrań, obuwia, podręczników szkolnych, leczenia itd. Ponadto, alimenty na dziecko są uzależnione od wysokości dochodów rodzica zobowiązanego do ich zapłaty. Ostateczna decyzja jest podejmowana przez sąd z uwzględnieniem faktu, że na utrzymanie dziecka powinien łożyć zarówno ojciec, jak i matka.
Obowiązek alimentacyjny a zajęcie komornicze – o czym należy pamiętać?
Niezwykle ważną kwestią jest to, czy zajęcie komornicze z tytułu alimentów na dziecko może objąć wszystkie dochody rodzica. Warto przy tym pamiętać, że o ile kwota minimalnego wynagrodzenia ustawowego z tytułu umowy o pracę (w 2022 roku wynosi ona 3010 złotych brutto) jest co do zasady wolna od zajęcia komorniczego, to wyjątkiem od tej reguły jest zajęcie alimentacyjne.
W tym przypadku komornik może zająć maksymalnie 60% dochodów, w tym także wynagrodzenia minimalnego. Taki stan rzeczy oznacza zatem, że maksymalna kwota, jaką może objąć egzekucja komornicza na wynagrodzenie minimalne z tytułu alimentów, wynosi 1806 złotych brutto).
Alimenty na dziecko – do kiedy istnieje obowiązek alimentacyjny? Alimenty na dorosłe dziecko
Jeśli chodzi o to, do kiedy rodzic jest zobowiązany płacić alimenty na dziecko, to czasem można spotkać się z opinią, zgodnie z którą obowiązek alimentacyjny kończy się wraz z osiągnięciem przez dziecko pełnoletności. Tymczasem, rzeczywistość przedstawia się inaczej – świadczenia alimentacyjne należy płacić także wtedy, gdy dziecko powyżej osiemnastego roku życia uczy się i studiuje, ale nie ma żadnych źródeł dochodu i w związku z tym nie jest samodzielne.
W takiej sytuacji obowiązek alimentacyjny może trwać aż do osiągnięcia samodzielności przez dziecko. Nie ma w tym zakresie ścisłego cenzusu wieku, aczkolwiek przyjmuje się, że należy opłacać świadczenia do momentu ukończenia studiów.
Z drugiej strony, zgodnie z treścią wyroku opublikowanego przez Sąd Najwyższy w dniu 12 września 1969 roku obowiązek alimentacyjny na uczące się dorosłe dziecko może zostać zniesiony, jeśli okoliczności wskazują, że dziecko świadomie zaniedbuje naukę. Dowodem na taki stan rzeczy może być na przykład kilkukrotne zdawanie egzaminów czy całego roku, a nawet częsta zmiana kierunku studiów. Oczywiście, każda tego typu sytuacja jest oceniana w sposób indywidualny przez sąd.
Alimenty na dziecko – podsumowanie
Przykłady orzecznictwa sądowego pokazują, że kwestie prawne związane z alimentami na dziecko są niejednokrotnie bardzo skomplikowane. Do najbardziej dyskusyjnych kwestii należą takie aspekty jak m.in. obowiązek alimentacyjny na dorosłe dziecko oraz ustalenie wysokości alimentów. Taki stan rzeczy oznacza, że w ramach postępowania procesowego dotyczącego alimentów warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym.